Historia cenzury. Od starożytności do XXI wieku

Polacy w ciągu minionych dwóch stuleci zmagali się z bezwzględnie egzekwowaną antynarodową, ale też antyreligijną cenzurą stosowaną wobec nas przez obcych (zaborców, komunistów). Niewiele jednak powstało na ten temat książek, a to jest pierwsze całościowe opracowanie. Czyżby sam temat cenzury był zawsze niewygodny i cenzurowany? - pyta autor niniejszej książki, Jakub Maciejewski. Ten ceniony publicysta i historyk młodego pokolenia z niemałym temperamentem kreśli dzieje cenzury od jej zarania, nie tylko w Polsce. Sięga nawet do starożytności, następnie obala parę mitów związanych ze średniowieczem lub renesansem, tłumaczy różnicę pomiędzy cenzurą kościelną a świecką. Śledząc tekst książki, zauważamy, iż rozwój publikatorów od XIX wieku wiązał się jakby „automatycznie" z rozwojem i udoskonalaniem cenzury. Rzecz jasna autor najwięcej miejsca poświęca swojemu krajowi.
Przywołuje liczne, przeważnie bulwersujące przykłady stosowania cenzury. Pokazuje, na czyjej służbie ona stała i stoi. Daje do rąk czytelnika swoisty klucz do rozumienia jej współczesnych narzędzi i metod działania na niespotykaną dotąd skalę - poprzez proste stosowanie algorytmów w mediach społecznościowych. Autor zastanawia się przy okazji nad problemem, gdzie przebiega granica pomiędzy swobodą wypowiedzi a jej anarchią, pomiędzy wolnością słowa a jej nadużywaniem, pomiędzy ubogacaniem debaty publicznej a jej zubażaniem czy wręcz prymitywizacją.
„Czytelnik zmierzy się z faktami i konkretami - pisze Jakub Maciejewski - ale na poszczególne dramaty dokonamy wspólnego i pogłębionego spojrzenia niczym przez szkło powiększające. Wszystko po to, by ukazać cenzurę w całej jej 'okazałości' - łącznie z upokarzaniem autora, czytelnika, a wreszcie samego cenzora".
Słusznie zauważa Maciejewski, że cenzor dalece ingerujący w treść utworu staje się jego fałszywym współautorem, odbiegając w swych pomysłach i rozwiązaniach od oryginału. Ten problem nie zniknął, w formie mniej lub bardziej ukrytej istnieje po dziś dzień. „Historia cenzury" Jakuba Maciejewskiego, którą świetnie się czyta, dostarcza wiele materiału do refleksji poprzez porównanie tego, co było dawniej, z tym, co dzieje się obecnie. Skłania też do zerwania z bezkrytycznym przyjmowaniem treści pojawiających się szczególnie w mediach elektronicznych.
Spis treści
Wstęp: Mechanizm zniewalania człowieka 
Rozdział I: Jak rządy ukradły Kościołowi cenzurę Wieki dawne 
Cenzura a „censura" 
Ustalanie prawdy 
Władcy chcą weryfikować sami 
Index librorum prohibitorum 
Astronomowie na Indeksie 
Cenzura w zachodniej Europie i w Rzeczypospolitej
Czy w Polsce skazano na śmierć za ateizm? 
Fale cenzury na Zachodzie 
Na straży imperium 
Rozdział II: Narodziny urzędu cenzora
Wiek XIX 
Cenzura zabija 
Uśmiercić, uwięzić, zniechęcić 
Kim byli cenzorzy? 
Ofiary - autorzy i czytelnicy 
Puścili Marksa do druku
Rozdział III: Gry Polaków z cenzurą 1795-1939 
Chcą wniknąć w duszę 
Dlaczego Polacy mieli najtrudniej? 
Wolna Polska - między ścianami radykalizmów 
Rozdział IV: Na służbie totalitaryzmu
Przypadek PRL-u 
Pocięte „Dzienniki" 
Cenzorska machina w PRL-u i jej trybiki 
Jak wybaczono cenzorom 
Sprawa Stanisława Barei 
Okaleczeni autorzy 
Rozdział V: Trzy cenzury w XXI wieku
Polityczna, kulturowa i cyfrowa 
Podręcznik obiektem ataku 
Cenzura polityczna. Przeklęty „dwieście dwunasty" 
Cenzura kulturowa. Hunwejbini XXI wieku 
Cenzura cyfrowa: pat 
Skasowano setki tysięcy artykułów 
Przetarcie stromej ścieżki 
Biogram Autora