Kultura jako źródło zysku? Sprzeczności gospodarki kreatywnej

Książka dr. Karola Franczaka Kultura jako źródło zysku? Sprzeczności gospodarki kreatywnej stanowi krytyczną analizę jednej z najbardziej wpływowych współczesnych narracji modernizacyjnych - dyskursu kreatywności. Autor bada, w jaki sposób kultura w Polsce została włączona w logikę wzrostu gospodarczego, innowacyjności i produktywności, tracąc przy tym swoją autonomię i funkcję krytyczną. Kreatywność i innowacyjność - niegdyś domeny twórczości artystycznej - stały się dziś elementami politycznych i gospodarczych projektów, a jednocześnie narzędziami panowania. Punktem wyjścia jest pytanie o znaczenie i funkcję retoryki kreatywności w kontekście polskich przemian gospodarczych i społecznych ostatnich piętnastu lat oraz roli elit symbolicznych w jej upowszechnianiu. W części empirycznej, opartej na analizie ramowania i elementach analizy dyskursu, autor rekonstruuje sposoby mówienia o gospodarce kreatywnej obecne w tekstach naukowych, poradnikowych i medialnych, identyfikując dominujące schematy interpretacyjne oraz ich polityczne, ideologiczne i praktyczne konsekwencje. Prowadzone analizy służą refleksji nad tym, jak narracja modernizacyjna odwołująca się do idei przemysłów kreatywnych organizuje zbiorowe wyobrażenia o rozwoju, przyszłości i roli kultury we współczesnym kapitalizmie. Autor pisze: „Głównym zadaniem kultury ma być przeprowadzenie polskiego społeczeństwa z epoki przemysłowej do kolejnego etapu nowoczesności, budowanego na ideach «gospodarki wiedzy», «przemysłów kreatywnych», «kapitalizmu kognitywnego», «zarządzania talentem» czy «kształcenia się przez całe życie». Książka podejmuje aktualny społecznie problem wpisania kultury w ten rozpowszechniony i od dłuższego czasu prawomocny dyskurs rozwojowy, w którym wyobrażenie o służebnej względem gospodarki roli kultury i unieważnienie myślenia o niej jako źródle krytyki społecznej zyskało sankcję pozornej oczywistości".