Nieletni w pedagogii Stanisława Jedlewskiego. Refleksje (nie)domknięte

Książka traktuje o losach i twórczości naukowej Profesora Stanisława Jedlewskiego od roku 1950, kiedy to opuścił on Państwowy Zakład Wychowawczo-Naukowy w Krzeszowicach i na mocy decyzji ministra oświaty udał się do Warszawy celem organizacji Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Był również współtwórcą Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW, gdzie opracował program kształcenia pedagogów resocjalizacyjnych. Jedlewski wsławił się jako niepokorny reformator, pierwszy badacz terenowy niebojący się przekroczyć progu zakładu poprawczego ani rozmów z nieletnimi przestępcami oraz prekursor humanistycznej wizji procesu resocjalizacji i reedukacji młodzieży w duchu respektowania ich praw.

Autorka stawia tezę popartą wynikami własnych badań, że metodykę pracy z grupami młodzieży, które dzisiaj nazywanymi wrażliwymi (vulnerable groups), Jedlewski stworzył na podstawie doświadczeń z Krzeszowic. Jego propozycja stanowiła zespół metod opartych na formach artystycznych (teatrze, muzyce, literaturze pięknej), sporcie i turystyce (głównie harcerskiej). Ten system profilaktyki społecznej i resocjalizacji cechował się humanizmem. Autor opracował go teoretycznie, uzasadniając jego skuteczność doświadczeniem krzeszowickim i badaniami własnymi realizowanymi na terenie zakładów poprawczych.

Dr hab. Małgorzata Michel, prof. UJ - profesorka nadzwyczajna nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, pedagożka resocjalizacyjna, mediatorka, steetworkerka, działaczka społeczna. Pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim, prowadzi Koło Naukowe Pedagogów Resocjalizacyjnych. Badaczka aktywności gangów młodzieżowych i dzieci na ulicy w nurcie urban studies i childhood studies. Opublikowała książki dotyczące lokalnego systemu profilaktyki i resocjalizacji nieletnich, streetworkingu oraz gangów młodzieżowych, m.in. Lokalny system profilaktyki społecznej i resocjalizacji nieletnich (2013), Gry uliczne w wykluczenie społeczne w przestrzeni miejskiej. Perspektywa resocjalizacyjna (2016), Pałacowe dzieci. Rzecz o pedagogii Stanisława Jedlewskiego. Na podstawie funkcjonowania Państwowego Zakładu Wychowawczo-Naukowego im. Tadeusza Kościuszki w Krzeszowicach w latach 1946-1950 (2020), S.O.S. Wsparcie organizacji streetworkerskich. Raport z badań (2023). Autorka kilkudziesięciu artykułów z zakresu przestępczości nieletnich, grup pseudokibiców i gangów młodzieżowych, bezpieczeństwa lokalnego w kontekście aktywności młodzieży. Współpracuje jako ekspertka z organizacjami pozarządowymi i streetworkerami działającymi na rzecz bezpieczeństwa, takimi jak Instytut Bezpieczeństwa Społecznego, Federacja Organizacji Streetworkerskich. Absolwentka warsztatów Bulding resilience organizowanych przez Cohen- Harris Resilience Center Association for Children at Risk. W maju 2023 realizowała pogłębione badania terenowe w nurcie etnografii radykalnej i childhood studies, docierając do najbardziej wykluczonych dzieci w Polsce na rowerze. Ekspertka w Biurze Rzeczniczki Praw Dziecka, kieruje Zespołem ds. Standardów Etyki Badań Społecznych z Udziałem Dzieci.